• Sygmatyzm (seplenienie), czyli nieprawidłowa realizacja, jednego, dwóch lub wszystkich trzech szeregów (s, z, c, dz., ś, ź, ć, dź, sz., ż, cz, dż). Zaburzeniu może ulec artykulacja jednej, kilku lub nawet kilkunastu głosek.

• Seplenienie międzyzębowe (seplenienie interdentalne, seplenienie śródzębne, sygmatyzm międzyzębny). To najczęściej wadliwa forma wymowy, występująca u dzieci w okresie wymiany uzębienia. Charakteryzuje się tym, że język znajdujący się w linii środkowej wysuwa się między zęby. Jest on spłaszczony i dlatego powietrze rozprasza się po całej jego powierzchni. Dolna szczęka jest mniej lub bardziej opuszczona, co powoduje brak dentalizacji (zbliżenia dolnych i górnych zębów).

• Seplenienie przyzębowe. Charakteryzuje się płaskim ułożeniem przodu języka, który zbyt mocno przylega do wewnętrznej strony siekaczy. Nie tworzy się na nim rowek i dlatego powietrze przechodzi szerokim strumieniem. W efekcie brzmienie głosek jest przytępione, szmer powstający na krawędziach dolnych siekaczy jest osłabiony lub w ogóle się nie pojawia. Najczęstszą przyczyną seplenienia przyzębowego jest utrwalanie nieprawidłowych wzorców.

• Seplenienie wargowo-zębowe. Bardzo wąska szczelina tworzy się między dolną wargą a górnymi siekaczami lub między górną wargą a dolnymi siekaczami. Język nie bierze udziału w artykulacji, jest bierny. Wytworzony dźwięk podobny jest do ostro brzmiącego. Zbliżając się do zębów, warga powoduje zniekształcenie głosek dentalizowanych.

• Seplenienie boczne. Artykulacja polega na niesymetrycznym ułożeniu całego języka. Szczelina nie tworzy się w jego linii środkowej, lecz z boku – przy kłach, zębach przedtrzonowych lub trzonowych. Szczelina może być poprzedzona zwarciem. Wargi rozchylają się w miejscu przechodzenia powietrza. Prąd powietrza wydechowego nie jest, więc emitowany w linii prostej, lecz z jednej (prawej lub lewej) strony, bądź z obu stron i wydostaje się szerokim strumieniem, co bardzo zniekształca brzmienie głosek dentalizowanych. Rozróżniamy seplenienie boczne – prawostronne, lewostronne i obustronne.

• Seplenienie nosowe. W zależności od stopnia przechodzenia powietrza przez nos rozróżnia się: seplenienie nosowe częściowe i seplenienie nosowe całkowite.

• Seplenienie krtaniowe. Głoski dentalizowane zastępowane są przez szmer wytwarzany w krtani tzw. zwarcie krtaniowe. Pod naciskiem wydychanego powietrza głośnia jest rozsunięta i prąd powietrza, który się przez nią wydostaje wytwarza szmer.

• Seplenienie świszczące. Cechuje się ono bardzo ostrym, świszczącym brzmieniem głosem dentalizowanych, które powoduje silny prąd powietrza powstały w wyniku utworzenia się głębokiego rowka wzdłuż linii środkowej języka. Taką wymowę można usłyszeć przy artykułowaniu głosek z dużą siłą oraz u osób z anomaliami zębowymi.

• Seplenienie wargowe. Szczelina tworzy się między wargami, a językiem pozostaje bierny. Jest to występujące przejściowo zniekształcenie głosek dentalizowanych, spowodowane niestałą umiejętnością wymowy lub chwiejnością stanów psychicznych.

• Seplenienie podniebienne. W wyniku zbliżenia czubka języka do podniebienia twardego powstaje trący, nieprzyjemny szmer. Najczęściej występuje przy zgryzie otwartym, przy przodowaniu żuchwy, palatalizacji. Wymowa głosek: sz, ż, cz, dź zbliżona jest do wymowy miękkich: ś, ź, ć, dż.

• Seplenienie przydechowe. Wymowa głosek dentalizowanych jest przydechowa, polega na tworzeniu dźwięków w takiej formie, że przypominają one chuchający szmer. Przyczyną są najczęściej błędy środowiska.

• Seplenienie szumiące. Wymowa głosek dentalizowanych jest szmerowa i charcząca.

• Seplenienie gardłowe. Głoski dentalizowane są wymawiane gardłowo w wyniku rozszczepów podniebienia.

• Rotacyzm. Reranie. Jest to nieprawidłowa wymowa głoski r.

• Reranie języczkowe. Jest najczęstszą formą rotacyzmu. Drgania wykonywane są przez języczek znajdujący się na końcu podniebienia miękkiego. Podniebienie miękkie jest uniesione i zamyka przejście do jamy nosowej. Język nie bierze udziału w artykulacji. Jest to odmiana rotacyzmu podniebnego.

• Reranie wargowe. Spotyka się dwie formy tej wymowy: dwuwargową, kiedy drgają obie wargi oraz wargowo-zębową, kiedy dźwięk powstaje w wyniku drgań dolnej wargi zbliżonej do górnych siekaczy lub górnej wargi zbliżonej do dolnych siekaczy.

• Reranie międzyzębowe. Polega na drganiu czubka języka wsuniętego między zęby.

• Reranie policzkowe. Drga jeden policzek pod wpływem strumienia powietrza skierowanego w bok, W efekcie powstaje dźwięk o nieprzyjemnym brzmieniu. Przy jego realizacji, poza drganiem jednego lub obu policzków drga również czubek lub krawędzie języka.

• Reranie podniebienne. Polega na zbliżeniu tylnej części języka do podniebienia miękkiego. Podczas artykulacji wibruje całe podniebienie miękkie.

• Reranie gardłowe. Powstaje między nasadą języka a tylną ścianą gardła. Wymowa głoski r gardłowa, z wibracją języczka i podniebienia miękkiego, zbliżona jest do wymowy francuskiego dźwięku r.

• Reranie nosowe. Realizacja nosowa głoski r często występuje z nosową wymianą innych dźwięków.

• Reranie boczne. Wadliwa boczna realizacja głoski r – strumień powietrza, przeciskając się między krawędzią boczną języka a górnymi dziąsłami, powoduje powstanie nieprzyjemnego brzmienia.

• Reranie krtaniowe. Polega na wadliwej krtaniowej artykulacji głoski r.

• Mowa bezdźwięczna. Tu artykulacja polega na wymawianiu głosek dźwięcznych bezdźwięcznie, np. póty zamiast buty. Zamiana b-p, t-d, k-g, c-dz, cz-dż, ć-dź, w-f, s-z, sz-ż, ś-ź (pary opozycyjne).

• Kappacyzm. Wada artykulacyjna, w której zaburzona jest wymowa głoski k i k’.

• Gammacyzm. Wada artykulacyjna, w której zaburzona jest wymowa głoski g i g’.

• Kappacyzm i gammacyzm właściwy – deformacja tych głosek jest wynikiem zwarcia krtaniowego, w rezultacie tego powstają głoski brzmieniowo zbliżone do k, g, k’, g’.

• Parakappacyzm i paragammacyzm – zamiana zwartych welarnych k, g, k’, g’ na zwarte zębowe: t, d, ť, ď lub h. Zjawisko to występuje, jako etap przejściowy w procesie kształtowania i rozwoju mowy dziecka. W przypadku przedłużania się do 5-6 roku życia uznane jest za patologię.

• Mogikappacyzm i mogigammacyzm, czyli opuszczanie głosek tylnojęzykowych zwartych, realizacja w postaci zera fonetycznego.

• Rynolalia. Nosowanie. Mówienie przez nos.